De vermogensbelasting (box3) gaat vanaf 2027 veranderen. In de nieuwe wetgeving gaan ook (papieren) niet-gerealiseerde winsten belast worden. Er gaat sprake zijn van daadwerkelijk rendement in plaats van fictief rendement. Er wordt naar je ‘’inkomsten’’ uit vermogen (vermogensaanwasbelasting) belast. Klinkt eerlijk, maar het daadwerkelijke rendement gaat met 36%(!) belast worden. Geluiden bij zelfs kleine particuliere beleggers en bitcoineigenaren om te emigreren nemen toe. Vermogensbelasting te hoog en te complex maken zorgt voor uitstroom van kapitaal, minder belastinginkomsten en een afname van de arbeidsproductiviteit (de Laffer-curve). Noorwegen en Canada zijn het voorbeeld.
Nieuwe situatie in Nederland vanaf 2027
Het huidige concept wetsvoorstel wordt gesteund door in ieder geval een Kamermeerderheid van VVD, GroenLinks-PvdA, BBB en ChristenUnie. Zij hebben ingestemd om zo snel mogelijk het concept wetsvoorstel in de Tweede Kamer te behadelen om zo de streefdatum van 1 januari 2027 te halen.
In het kort, je betaalt 36% van de ‘’inkomsten’’ en waardestijging die je geniet van je bezittingen. Ook als je die laat staan en niet verkoopt. Het gaat om 36% van je daadwerkelijke rendement. Nu wordt er een fictief rendement belast. Daar heeft de Hoge Raad een streep door gezet dus moet er nu naar een systeem gezocht worden om daadwerkelijke rendement te belasten.
Dit is dus zeer problematisch. Aandelen, vastgoed (waardestijging eerste woning telt niet mee), bitcoin, goud zijn allemaal zaken die niet direct een cashflow opleveren. Je moet dus ook flink gaan betalen voor zaken die je nog niet hebt verkocht of waar je nog geen winsten op hebt gerealiseerd. Verliezen mag je (deels) de komende jaren aftrekken, maar dit kan slechts voor één jaar voor wat verlichting zorgen, want de bedoeling is om je vermogen te laten groeien. Je zult dus actief je bezittingen moeten verkopen om aan je belastingplicht te voldoen. Vooral de kleinere en middelgrote particuliere beleggers worden hierdoor hard geraakt.
Een voorbeeld:
Je hebt 20.000 euro aan aandelen. De aandelen stijgen met 20% naar 24.000 euro. Je maakt dus 4.000 winst. Van die 4.000 euro mag je 1.250 aftrekken als heffingsvrij. Van de 2.750 die overblijft moet je 36% belasting betalen, dus 990 euro. Van de 4.000 euro mag je zelf dus maar 3.010 euro houden. Die 4.000 euro winst heb je ook nog maar alleen op papier gerealiseerd en nog niet verkocht. Die 990 euro moet dus uit je salaris komen of je moet actief aandelen gaan verkopen.
Het gemiddelde vermogen per huishouden was 131.000 duizend euro in 2022 inclusief woning volgens het CBS. Zonder woning was dat 22.000 euro. En dan is dit nog maar een gemiddelde. Bij bouwers en beleggers van woningen bijvoorbeeld (die keihard nodig zijn) gaat het om een veelvoud hiervan. Ook volatiele zaken waarin ondernemers of particulieren doelbewust meer risico nemen zullen hard geraakt worden. Een start-up, bedrijven waarin werknemers aandelen hebben of bitcoinbezit kan exponentieel veel in waarde stijgen. Dit gaat liquiditeitsproblemen opleveren. Er gaan gevallen komen waarin de belastingaanslag in box 3 hoger is dan een jaar aan inkomen uit werk.
Gevolgen: vermogenden vluchten, productiviteit neemt af, belastinginkomsten dalen
Noorwegen
In Noorwegen hebben ze sinds een jaar een directe ‘’wealth tax’’ ingevoerd. Dat is een percentage van je totale vermogen. Daarnaast is er een vergelijkbaar belastingsysteem met ongerealiseerde winsten zoals die in Nederland vanaf 2027.
Als gevolg hiervan zijn eerst de meest vermogenden het land ontvlucht. Deze politieke vluchtelingen zijn grotendeels naar Zwitserland verhuisd. De stroom aan emigratie van vermogende Noren gaat nog hard door. Er is zo’n 54 miljard dollar het land ontvlucht. Dit leidt tot bijna 600 miljoen dollar minder belastinginkomsten per jaar. De lange termijn gevolgen zijn nog niet merkbaar omdat deze belastingregel pas een jaar geleden is ingevoerd, maar dit gaat de economie hard raken omdat juist de vermogenden investeren, ondernemen en banen creëren.
Canada
Canada kent officieel een arbeidsproductiviteitscrisis. Het bruto binnenlands product (al het geld dat bij elkaar verdiend wordt in een land) loopt ver achter bij andere ‘’ontwikkelde’’ landen en economieën. Ook hier ligt een zeer ongunstig ondernemersklimaat met veel overheidsregels aan ten grondslag. Belastingen zijn hoog (en complex) en de dreiging van nog hogere belastingen onder Trudeau helpen het ondernemersklimaat niet. De oplossing komt niet van de overheid want die zet eigendomsrechten onder druk en verzint meer regelgeving voor gewone bedrijven, en dat allemaal in een onredelijk belastingklimaat.
Gevolg daarvan is dat Canada ook nog een emigratiecrisis kent, er vertrekken dus meer mensen dan er binnenkomen. Ook verlaten nieuwe immigranten Canada binnen een paar jaar.
Laffer curve
De Laffer curve legt een verband tussen belastingtarieven en belastingopbrengsten. De Laffercurve theorie stelt dat als er te hoge belastingtarieven zijn er minder gewerkt wordt. De grafiek geeft aan dat bij een belastingtarief van 0% de overheid geen inkomsten ontvangt. Maar bij een belastingtarief van 100% ontvangt de overheid ook niks. Het ideale belastingtarief volgens de Laffercurve stimuleert individuen en bedrijven om zoveel mogelijk toegevoegde waarde te creëren. Dan groeit de economie en daar kan de overheid dan weer optimaal van profiteren door geld uit de economie te trekken/stelen.
Er is dus ergens een balans (op de piek van de kromme). Dat verschilt per land en per situatie. Er is dus geen belastingpercentage op die ‘ideale’ balans te plakken. De grafiek is slechts een theoretische weergave dus die balans ligt niet bij 50% belastingdruk.
Met de komst van het nieuwe box 3 stelsel vanaf 2027 kan de Laffer curve wel eens de verkeerde kant uitslaan. Dit gaat dan net als een Noorwegen een vlucht van vermogenden opleveren, er wordt minder geïnvesteerd in de economie en er wordt net als in Canada minder gewerkt omdat het simpelweg niet loont.
Libertair perspectief op nieuwe box 3
Belasting betalen op zaken waar je al eens belasting over hebt betaald past niet in het libertarisme. Om je vermogen bij elkaar te verzamelen moet je werken, diensten of goederen waar vraag naar is aanbieden. Daar betaal je al belasting over. Van het geld dat je overhoudt door risico te nemen kun je vermogen opbouwen. Om dat dan nog een keer te belasten is verwerpelijk.
Als je dan toch in het huidige politieke stelsel wil gaan meedoen, dan is een voorstel om de vermogensaanwasbelasting op het daadwerkelijke rendement flink te verlagen een libertaire stap. Die 36% vermogensaanwasbelasting is krankzinnig, zeker omdat dit ook over ongerealiseerde winsten gaat.
Vlucht het land uit of breng alles onder in een BV. Het is begrijpelijk dat de mensen die gewoon hun eigen leven willen leiden niet zomaar gaan emigreren of een (ingewikkelde) BV-constructie gaan bedenken.