Door Augustino Fontevecchia, voormalig Forbes-medewerker, nu Digital Director voor Perfil in Argentinië. 14 januari 2025
Fontevecchia schrijft in het algemeen zeer kritisch over (en tegen) de politiek van Javier Milei. Dit artikel geeft wat inzicht in het door links knarsetandend toegegeven succes van de libertaire politiek van Javier Milei.
Een gouden kettingzaag, die Milei’s economische plan in Argentinië voorstelt. De “golden chainsaw” is een prijs voor de film met de “coolest kill”.
President Javier Milei is erin geslaagd zijn romance met de Argentijnse samenleving nieuw leven in te blazen.
Hij staat in de Populariteitslijst van wereldleiders in de Top- 3:
De cijfers zijn van Statista uit januari 2025. ‘Blauw’ is goedkeurend, ‘zwart’ is neutraal en ‘grijs’ is afkeurend.
Ondanks dat hij is gekozen met het minimaal vereiste aantal stemmen is de anarcho-kapitalist er over het algemeen in geslaagd om zijn wil op te leggen aan de politieke klasse die hij minachtend “kaste” noemt. Hij geniet van een frisse wind nadat Donald Trump de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten heeft gewonnen, en versterkt zijn internationale alliantie van rechtse populistische leiders, zelfs terwijl de regio zich tegen hem lijkt te keren. En, het allerbelangrijkste, de inflatie blijft onder controle en bevindt zich in een neerwaartse spiraal, waardoor een schuchter herstel van koopkracht mogelijk is dat, relatief gezien, voor de Argentijnse samenleving aanvoelt als een kopje water in de woestijn.
Nadat ze in de peilingen begonnen te dalen, zagen Milei en zijn libertariërs een herstel in hun imago en populariteit, samen met een algemeen gevoel van hoop op een mogelijke economische verbetering, wat een gevoel van onoverwinnelijkheid aanwakkerde, dat het moment van de grootste macht van deze regering markeert in haar eerste jaar aan de macht. Milei, de internationale rockster van het “nieuwe rechts” — hij werd onlangs “de libertariër John Lennon” genoemd door de CEO van de Conservative Political Action Conference (CPAC), die in december een belangrijke bijeenkomst hield in Buenos Aires — is op het hoogtepunt van zijn macht.
Recente peiling
Milei wint. Althans volgens een recente peiling van politiek adviesbureau Tendencias. Een groeiend deel van de bevolking keurt de Milei-regering goed, vindt dat hun persoonlijke economische situatie beter is dan een jaar geleden en dat deze in de komende zes maanden zal verbeteren.
Laten we naar de peiling gaan:
- “Hoop” ging van 39,8 procent in december naar 47,4 procent in november als het leidende “gevoel” met betrekking tot het huidige moment in de tijd, terwijl “zorgen” was gedaald van een piek van 28,9 procent in februari naar 16,7 procent.
- Van degenen die in de tweede ronde van de stemming in november vorig jaar op Milei stemden, was 89,6 procent blij met hun keuze, terwijl 54,5 procent van degenen die op Sergio Massa stemden ontevreden was met de rol van de peronistische oppositie.
- Het aantal mensen dat niet rond kon komen of nauwelijks het einde van de maand haalde, daalde van 44,8 procent in mei naar 26,9 procent in november, terwijl degenen die hun uitgaven dekken en een buffer voor spaargeld hebben, verdubbelden van 10,2 procent naar 20,1 procent.
- Inflatie, de grootste zorg in de meeste peilingen voorafgaand aan de verkiezingen van vorig jaar, daalde naar de zesde plaats (8,2 procent), achter onveiligheid (11,6 procent), corruptie (12,2 procent), gezondheid en onderwijs (13 procent), lage lonen (22,5 procent) en armoede (29 procent).
- President Milei heeft de op één na hoogste goedkeuringscijfers, met 52,3 procent, alleen achter vicepresident Victoria Villaruel (53 procent), die ook een hoger positief tot negatief verschil heeft (acht procentpunten vergeleken met 5,3 procentpunten).
Deze stortvloed aan goed nieuws voor de regering van Milei is precies wat de Casa Rosada (presidentieel paleis in Buenos Aires, red.) op dit punt wilde zien. Gedurende de campagne en voordat hij aantrad, werd Milei’s presidentschap gezien als potentieel catastrofaal, gezien de combinatie van een gebrek aan politieke vertegenwoordiging en partijsteun, samen met een psychologisch zwakke en onervaren leider die eruit zag alsof hij onder druk zou bezwijken. Zijn draconische bezuinigingsplan had kunnen leiden tot een volksopstand en sommigen speculeerden zelfs dat hij gedwongen zou worden om in april of mei af te treden. Maar tot grote verbazing van analisten heeft de maatschappij stoïcijns een acute recessie, een substantiële sprong in armoede en een verzwakkende arbeidsmarkt getolereerd, en zichzelf aan Milei’s voeten geworpen.
Politieke en economische vruchten
In een maatschappij die bang is voor hoge en stijgende inflatie, heeft het plan van Milei en minister van Economie Luis ‘Toto’ Caputo zijn politieke vruchten afgeworpen. De maatschappij is veel bereidwilliger om de kwalijke gevolgen van de recessie te tolereren als dat de prijs zou zijn voor prijsstabiliteit, zoals de eerder genoemde statistieken aangeven. De reële lonen, zoals gemeten door het nationale statistiekbureau INDEC, groeien sinds april op maandbasis sneller dan de inflatie. Hoewel ze nog steeds ruim onder het jaarlijkse inflatiepercentage liggen, helpt het relatieve effect van prijsstabiliteit en grotere koopkracht die zich over meerdere maanden uitstrekt, de verwachtingen van de bevolking te veranderen.
Er zijn veel factoren die helpen om de inflatie onder controle te houden, waaronder de aanhoudende begrotingsoverschotten en de aanhoudende valutacontroles. Toch beginnen verschillende economen, waarvan velen ideologisch dicht bij Milei en Caputo staan, te waarschuwen dat Argentinië “duur wordt in dollars“, wat betekent dat de peso kunstmatig sterk is. Dit is een situatie die het Internationaal Monetair Fonds in het verleden al heeft aangekaart, wat agressieve reacties van Milei heeft uitgelokt. Recente ervaringen, waaronder het presidentschap van Mauricio Macri van 2015-2019, toen Caputo en Federico Sturzenegger ook verantwoordelijk waren voor de economische situatie van het land, eindigden met schokkende devaluaties die een nieuwe en diepere afdaling in economische aftakeling inluidden.
Een zeer succesvol belastingmoratorium/whitewash samen met bloeiende financiële markten hebben Caputo in staat gesteld om de waarde van de verschillende peso-dollar wisselkoersen onder controle te houden, samen met de ‘cepo‘ valutacontroles. Verse fondsen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en andere multilaterale organisaties, samen met investeringen in de reële economie, zijn een noodzakelijke volgende stap, samen met het herwinnen van markttoegang, als Caputo en Milei een vervolg op Macri’s debacle van 2018 willen voorkomen. Plus een soort economisch herstel, dat nog niet plaatsvindt, afgezien van de opmerkelijke uitzonderingen in de extractieve sectoren (delfstofwinning, red.).
Toch ziet het er rooskleurig uit voor de libertairen op dit moment, wat hen aanmoedigt om nog ambitieuzer te worden. De president en zijn politieke musketiers ontmantelen langzaam de oppositie. Politieke steradviseur Santiago Caputo – die zichzelf op zogenaamd anonieme sociale media-accounts “de Kremlin-magiër” noemt – en kabinetschef Guillermo Francos blijven een netwerk van indirecte allianties weven die enorm succesvol zijn geweest voor de regering. Af en toe hebben ze de steun gekregen van Macri’s PRO-partij en zelfs van de Unión Cívica Radical (UCR), die eerder openlijk werd aangevallen door Milei.
Wat nog verrassender is, is wat een expliciete strategische alliantie lijkt te zijn met de peronistische fracties van Cristina Fernández de Kirchner. Ze zijn er effectief in geslaagd om de Kamer van Afgevaardigden van het Lagerhuis te blokkeren om te debatteren over een wetsvoorstel “schone lei” dat erop gericht is politici die schuldig zijn bevonden aan corruptie te weren van verkiezingen: een pijler van Macri’s PRO-partij en een directe aanval gericht op Fernández de Kirchner. Het falen ervan is libertair machtsvertoon, wat aangeeft dat ze niet alleen kunnen regeren via nooddecreet en veto, maar dat ze Macri ook zijn quorumvormende capaciteit hebben ontnomen.
Francos bevestigde onlangs dat Casa Rosada in onderhandeling is met de Peronisten over de voorgestelde kandidaten voor het Hooggerechtshof: Manuel García-Mansilla en de controversiële Ariel Lijo. Er wordt zelfs gesproken over het laten vallen van García-Mansila’s kandidatuur ten gunste van een vrouw en het mogelijk toekennen van een vriendelijke keuze voor procureur-generaal aan Fernández de Kirchner. Pragmatische libertariërs die zich verzondigen aan kaste-achtig gedrag.
Milei en zus Karina Milei, zijn presidentiële stafchef, raken waarschijnlijk steeds meer overtuigd van de profetie. Voor hen werden ze door “De Ene” uitverkoren om Argentinië uit de economische malaise te leiden door eindelijk de socialistische varkens te slachten. Zij is de incarnatie van Mozes, en hij is broer Aaron, de communicator. Conan, de eeuwige Engelse mastiff die altijd aanwezig is, is hun knooppunt tussen deze wereld en het rijk van ideeën, en helpt hen de boodschappen van geniale economen die allang verdwenen zijn, te interpreteren.
De wereld begint het ook te zien; zelfs Donald Trump “kopieert” zijn model. Maar alles wat omhoog gaat, moet ook weer omlaag, en arrogantie is een van de belangrijkste symptomen van grootheidswaanzin.
Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in de Buenos Aires Times , de enige Engelstalige krant van Argentinië.