Regulering en belastingdruk nekt innovatie en productiviteit: is er een libertaire oplossing? Aan de hand van enkele grafieken en plaatjes nemen wij u mee in de economische achteruitgang van Europa, met name ten opzichte van de Verenigde Staten. Is er een libertaire oplossing voor dit probleem?
Kanttekening: laat er geen misverstand over bestaan, ook de Verenigde Staten is geen libertair land. Feit is wel dat Europa economisch flink achterop aan het raken is.
De afbeeldingen en grafieken in dit artikel zijn uit de post van Ole Lehmann op X/Twitter gehaald die ze allemaal op een rijtje heeft gezet. Wij voorzien het van een libertair commentaar. Ole Lehmann is een Duitse tech-ondernemer.
De economische achterstand in beeld
Nog maar 16 jaar geleden waren het bruto binnenlands product (BBP) van de Verenigde Staten en de EU ongeveer even groot. Nu is het BBP in de Verenigde Staten 50% groter. Het BBP per hoofd (die veel meer zegt over de welvaart en verdeling van het kapitaal in een land) wordt even buiten beschouwing gelaten omdat we ons hier richten op de economie en economische machtsblokken in zijn geheel.
Inmiddels heeft ook China een grote inhaalslag gemaakt. De groei van het BBP in de EU stokt, andere economische machtsblokken groeien juist hard.
Europa heeft voor regulering gekozen. De Verenigde Staten duidelijk voor groei. Resultaat: 9 van de 10 bedrijven die meer dan 1 biljoen waard zijn komen uit de Verenigde Staten. De tiende is Saudi Aramco uit Saoedi-Arabië.
Daarnaast is de belastingdruk voor talent (en dus de hogere inkomens) effectief ontzettend hoog in de EU. Daarnaast is het moeilijk om mensen aan te nemen of te ontslaan en moeten kleine ondernemers onevenredig veel geld, tijd en energie steken in regulering. Gevolg: alle startups en het talent verdwijnen naar de Verenigde Staten.
Voorbeelden die Ole Lehmann nog meer aanhaalt zijn o.a. zijn eigen ervaring op Berlijnse ondernemersbijeenkomsten waar ondernemers ‘’parasieten’’ worden genoemd, Duitse protesten tegen een nieuwe Duitse Teslafabriek, enorme verschillen in salaris voor (tech)talent, 90% van de jonge (tech)talenten willen liever in de Verenigde Staten wonen en Europese (tech) startups die wel succesvol zijn, zijn massaal verhuisd naar de Verenigde Staten. Hierdoor ontstaan er (ietwat aangedikte) memes zoals deze:
Libertaire oplossing op economische achteruitgang in Europa
Laat er geen misverstand over bestaan, ook de Verenigde Staten is geen libertair land. Feit is wel dat Europa flink achterop aan het raken is. Er is een overduidelijk een verschil te zien in vooral de topsectoren en het aantal grote (tech)bedrijven. In de Verenigde Staten heeft Trump zelfs al aangekondigd om een Department of Goverment Efficiency op te richten, waar Elon Musk en misschien zelfs oer- libertariër Ron Paul een plek in krijgen. Dit departement wordt opgericht om (onnodige) regelgeving te verwijderen en de overheid kleiner te maken.
In economische zin weet iedere libertariër: laat de markt vrij en vraag en aanbod komen in evenwicht en goederen, middelen, innovatie en kapitaal zullen op het juiste moment op de juiste plek terecht komen. Iets wat per definitie niet kan als de overheid de markt in handen neemt of sterk reguleert, zoals nu het geval is in Nederland en de EU. Vraag en aanbod is een delicaat spel waarbij iedere schakel in de keten tot in detail zijn eigen beslissingen vrij zou moeten kunnen maken om er voor te zorgen dat vraag en aanbod in evenwicht komen.
Een centraal economisch plan om de EU uit het slop te trekken is uiteraard ook geen (libertaire) oplossing. Dit zorgt voor meer centrale planning. En de kans dat een economisch plan van de EU uit alleen maar deregulering en het verlagen van de belastingdruk bestaat is vrij klein. De EU zal denken dat het wel weet hoe het economische (arbeids)kapitaal te verdelen en hoe alle grondstoffen toe te wijzen. De praktijk wijst echter telkens weer uit dat dit niet zorgt voor een economische groei en toename van de welvaart.
Een concrete oplossing die een eerste stap in de goede richting kan zijn is om een libertair arbeidsrecht op te tuigen. Hoe moelijker het is om iemand te ontslaan, hoe moeilijker het is om mensen aan te nemen. In Nederland en in de gehele EU is het ontzettend moeilijk om iemand te ontslaan. Hierdoor zijn bedrijven en vooral kwetsbare startups ontzettend huiverig om mensen aan te nemen.
Ook een vrijer verkeer van vermogen en martkapitaal zorgt voor meer investeringen. Ook hier geldt, hoe moelijker kapitaal en vermogen een land uit kan, hoe moeilijker het erin komt. Investeerders willen en moeten flexibel zijn. Ook voor particulieren en (buitenlands) talent geldt, hoe moeilijker vermogen het land kan verlaten hoe minder mensen zullen besluiten om in eerste instantie hun vermogen hier op te bouwen. Een Exit-taks (belastingboete als je het land verlaat) is daarom ook een zeer schadelijk idee. Helaas wordt de Exit-taks kamerbreed gesteund, van de PVV tot de PVDA. En daar komt ook nog eens de gigantische belastingstijging in box-3 bovenop.
Als je al deze libertaire stappen neemt dan nog is er niet ineens meer kapitaal beschikbaar om te investeren, maar wordt het wel veel aantrekkijker om te investeren in Europese/Nederlandse bedrijven en startups.
Helaas zien we dat overheden en mensen zich het succes van bedrijven en ondernemers toe-eigenen Het ‘’trots zijn op grote Nederlandse ondernemingen’’ wordt vaak gevolgd door ’’dat bedrijf heeft het succes te danken aan de Nederlandse overheid en is daarom schatplichtig aan Nederland’’. Laat dat nationalisme los. Dit culturele verschijnsel is ontzettend schadelijk. Men wordt terughoudender om de kop boven het maaiveld uit te steken. Ondernemingen en grote bedrijven zijn geen voetbalteams waar ruimte is voor nationalisme waardoor overheden zich er mee gaan bemoeien en zich het succes en een deel van de omzet via belastingen toe-eigenen.
