Gedragsmanipulatie Via Social Credit Scores

Een libertair perspectief op digitale identiteiten,
CO2 budgetten en CBDC’s

De aanleiding voor dit artikel is het recente pleidooi van Barbara Baarsma (econoom van de Rabobank) voor een persoonlijk CO2-budget, waardoor de hoeveelheid CO2 die consumenten voortaan nog maar mogen uitstoten, is gemaximeerd door monitoring van hun aankoopgedrag. Vooropgesteld: het libertarisme laat zich niet specifiek uit over klimaatproblemen of over “klimaatalarmisme” of “klimaatontkenning’’. Maar het libertarisme heeft wel zeer veel twijfels bij het probleemoplossend vermogen van de overheid. En zeer veel vertrouwen in individuen, inwoners, bedrijven en technologische ontwikkelingen, als die met rust worden gelaten. Een overheid biedt sowieso nooit de oplossing. Banken bieden ook niet de oplossing, want zij zijn op vele vlakken een uitvoerend orgaan van de overheid.

Het proefballonnetje van Baarsma staat echter niet op zichzelf. In het verlengde van het CO2 budget zien we de wens om een vergaande digitale surveillancestaat in te voeren. Met als eindresultaat een Sociale Kredietscore (Social Credit Score). Financieel terrorisme door overheden (uitgevoerd door gecentraliseerde banken) ligt op de loer en vindt nu al plaats. Dit betreft geen complottheorie, want zoals Arno Wellens liet zien in aflevering 65 van ‘V for Valentine’, staat de wens om digitale identiteiten uit te geven allemaal in openbare Kamerbrieven. Met een simpele zoekopdracht op internet kun je die gewoon inzien; door op de voetnoten te klikken kom je terecht bij de bron. Dit artikel gaat in het verlengde van het CO2 budget over de digitale identiteit, al bestaande voorbeelden in de praktijk (Canada, China), Central Bank Digital Currencies (CBDC’s), en manieren om jezelf los te rukken van die surveillancestaat.

Libertair perspectief op CO2 budget

Van economen zoals Baarsma, die al hun hele studerende en werkzame leven een centralistische (Keynesiaanse) kijk op de economie krijgen gedoceerd of zelf doceren, en om baantjes te krijgen een economisch stelsel moeten aanhangen waar de overheid een grote rol heeft in de economie, kunnen we dit soort ideeën verwachten.
Overigens zou een CO2 budget voor klanten van de Rabobank in een vrije geld/bankenmarkt geen enkel probleem zijn. Als klanten van een bank inzicht willen in hoe hun koopgedrag bijdraagt aan CO2 uitstoot, zou dat natuurlijk moeten kunnen, maar dat zou geen wettelijke plicht moeten zijn. Als bestaande banken allemaal zo’n monitor zouden willen invoeren, zou het ook nog geen probleem hoeven zijn, zo lang het maar mogelijk is om een bank op te richten zie zulke monitoring niet uitvoert. Maar het probleem is juist dat het door overheidsbemoeienis zeer lastig is om een eigen bank te starten. Overstappen is trouwens nu ook al een hels karwei. Een paar banken aan de leiband van de overheid zijn natuurlijk ook makkelijker te manipuleren en te controleren dan een vrije financiële sector, zeker als klanten niet makkelijk kunnen overstappen.
Wil je een eigen bank beginnen dan heb je een bankvergunning nodig van de De Nederlandsche Bank (DNB). Paul Buitink en Richard van der Linde probeerden in 2015 een depositobank op te richten. Ze wilden de ‘saaiste bank van Nederland’ oprichten. Bij een depositobank lopen de klanten geen risico: de spaargelden worden gestald bij de centrale bank en de bank leent geen geld uit. Ze handelt alleen het betalingsverkeer af en de klanten betalen daar een vergoeding voor. Na de financiële crisis van 2008 was er behoefte aan zo’n type bank. Tot nu toe hebben Buitink en Van der Linde geen vergunning van toezichthouder DNB en het ministerie van Financiën gekregen, ook al stemde de Tweede Kamer vóór de mogelijkheid om zo’n bank te beginnen. Om een bank te beginnen moet je dus een heel apparaat inrichten om geld uit te lenen, risico’s te beheersen en in te schatten. Tegenwoordig moet je ook een heel controleapparaat inrichten om je klanten te controleren/bespioneren (‘Know Your Customer’en anti-witwasmaatregelen). Voor de gemiddelde initiatiefnemer bijna een onmogelijke opgave.

Afbeelding: Augustin Carstens (directeur Bank of International Settlements, de centrale bank van de centrale banken en groot voorstander van CDBC’s)

Digitale identiteiten

Om makkelijk je CO2 budget te controleren moeten al je financiële gegevens en aankoopgedrag wel op één centrale (digitale) locatie staan. Ook ‘handig’ als er één (digitale) munteenheid aan de centrale app van je digitale identiteit hangt. Die munt zou dan de Central Bank Digital Currency (CBDC) moeten worden.
De afbeelding hieronder komt uit de community paper van het World Economic Forum (WEF): ‘Reimagining Digital Identity: A Strategic Imperative’. Dit geeft een overzicht wat het WEF en ook de Nederlandse overheid wil (het is in de kamerbrief opgenomen). Zorgwekkend dat het Nederlandse kabinet hele pagina’s van het WEF overneemt in haar ‘eigen’ visie. Let ook op het kopje ‘Social platforms’: anonimiteit op sociale media zit er niet meer in. Zeg je dus iets dat de overheid niet zint, dan weten ze je via die digitale identiteit direct te vinden. Een realistisch scenario is dat onder het kopje ‘Social Platforms’ jouw digitale identiteit rood kleurt, waardoor er bijvoorbeeld rechten onder het kopje ‘Travel and mobility’ van jou worden weggenomen. China is hier al verder mee. Je logt als het ware in met die digitale identiteit voordat je het internet op mag.

Afbeelding: Uit ‘Reimagining Digital Identity: A Strategic Imperative’, WEF, overgenomen in de Kamervbrief ‘Digitale Identiteit’

Central Bank Digitital Currencies (CBDC)

Een CBDC is een door de centrale banken uitgebrachte munteenheid die consumenten kunnen gebruiken. Nu loopt de geldcreatie nog via commerciële banken. Een CBDC is volledig traceerbaar. Met één digitale identiteit log je als consument in op al je apparaten (mobiel, telefoon en computer). Je hebt dus niet meer allemaal verschillende accounts nodig. Die CBDC is dan direct gekoppeld aan jouw digitale identiteit. Volgens overheden en centrale instanties is dat wenselijk omdat mensen nu wel op een site komen en een product in het winkelmandje slepen, maar veel mensen het product uiteindelijk toch niet kopen omdat het huidige inlogproces in de weg staat van de impulsaankoop. Verkoopsites zoals Amazon en Bol lopen hierdoor naar schatting zo’n 4 miljard euro mis. Dit lijkt op een drogreden/doelredenatie om maar naar een centrale digitale identiteit toe te werken.
Gedrag kan op nog meer manieren gestuurd worden. Als je te veel uitgeeft aan het ‘verkeerde’ product, dan kun je een boete verwachten of krijg je minder rente. Geef je te weinig uit en ‘stimuleer’ je de economie te weinig volgens de centrale bank, dan vervalt je digitale tegoed omdat er een houdbaarheidsdatum op zit. Net als nu bij geld op je rekening bij commerciële banken, is ook bij CBDC’s dat geld namelijk niet onvoorwaardelijk van jou. Je lidmaatschap van de LP betalen zou dan ook wel eens heel lastig kunnen worden.

Libertair perspectief op digitale identiteiten en CBDC’s

Gedragssturing door accijnzen, belastingen en boetes passen al niet in een libertaire samenleving, maar je wordt op voorhand in ieder geval niet uitgesloten van het betaalverkeer. En is voor iedereen gelijk. Met een CBDC gekoppeld aan een digitale identiteit kun je wel zeer gemakkelijk worden uitgesloten van het betaalverkeer. Met CBDC’s en één digitale identiteit is er maatwerk voor uitsluiting, dwang en drang mogelijk. Een voorproefje hebben we al gehad met de COVID vaccinaties en de QR-code app die zegt of je wel of niet ergens naar binnen mag.
Een libertair perspectief op CBDC’s is dan ook om de geldmarkt vrij te laten. Wil je een door de Staat/centrale bank uitgegeven munteenheid gebruiken dan kan dat, maar zou nooit opgelegd mogen worden. Bij een vrije geldmarkt horen ook vrije financiële dienstverleners zoals banken. Een door de Staat gecontroleerde en overgereguleerde financiële sector maakt financieel terrorisme door de overheid op eigen burgers makkelijker. Canada en China zijn daar een goed voorbeeld van (zie onder kopje ‘Voorbeelden uit de praktijk’).
Standpunt van de LP met betrekking tot één digitale identiteit is dat:
‘(online) privacy een fundamenteel mensenrecht is. In een samenleving waarin we steeds meer online met elkaar delen staat dit recht meer dan ooit onder druk. Daarom maakt de LP zich sterk voor digitale vrijheid en het behoud van privacy. De LP wil voorkomen dat overheden en bedrijven inbreuk maken op onlinevrijheden. Dit doet de LP onder meer door te pleiten online vrijheid, digitale privacy en de opensource-community actief te betrekken bij voorlichting.’
Ook zonder (digitaal) identiteitsdocument ben je een soeverein mens.

Voorbeelden van gedragsmanipulatie via CBDC’s uit de praktijk

China
Rond de Olympische Winterspelen van 2022 in China is een grootschalige CBDC-pilot uitgerold. De oorlog tegen contante betalingen is tegelijkertijd nog eens opgevoerd, en betaalalternatieven worden kapot gereguleerd. Zo verbiedt China betalingen via zeer populaire apps zoals WeChat. De Chinese overheid maakt die bedrijven kapot door directeuren gevangen te zetten en (betaal)diensten die zij aanbieden te verbieden. Vergelijkbaar met de VS, waar een digitale munt van Facebook (Libra) zeer actief werd tegengewerkt door de overheid.
De Chinese overheid ziet technologiebedrijven als instrumenten om de macht van de Staat uit te breiden. In de EU lijkt dit niet heel anders. Een CBDC gekoppeld aan één digitale identiteit biedt verdere mogelijkheden om aan social engineering te doen en een Social Credit Score in te voeren. Door bijvoorbeeld gezichtsherkenningscamera’s op straat kan door rood licht lopen er al voor kan zorgen dat je geen kaartje voor de trein meer mag kopen; of een gemiste verplichte covid test kan ervoor kan zorgen dat je geen hypotheek meer krijgt. Ook in ‘slordige’ kleding over straat lopen wordt in China als ongehoorzaam gezien. Ook dit vangt het gezichtsherkenningssysteem op. Dit alles maakt het Social Credit System mogelijk.
Op de afbeelding hieronder is te zien hoe het in de praktijk werkt. Het is een puntensysteem voor gedrag en ‘vertrouwen’ in de overheid. Wat begon als een applicatie om snellere en betere zakelijke beslissingen te maken, is uitgegroeid tot een alziend oog, waar ‘goed gedrag’ wordt beloon en ‘slecht gedrag’ wordt bestraft. En dat allemaal opgelegd door de Chinese Staat. Zelfs valsspelen in videogames zorgt al voor een puntenstraf.

Afbeelding: Infographic van de Chinese Social Credit Score.
Bron: https://nhglobalpartners.com/china-social-credit-system-explained/

In de EU en Nederland lijken we ook deze kant op te gaan. De wens van de Nederlandse overheid om één digitale identiteit te creëren, met een verplichte bankrekening bij de centrale bank waar ‘jouw’ CBDC op staat, sluit aan bij de gereedschappen die nodig zijn om een Social Credit Score in te voeren. We zagen bij de digitale identiteit dat het Nederlandse kabinet klakkeloos hele ideeën van het WEF overneemt. Ook het WEF is bezig met kredietscores. Nog niet officieel Sociaal Krediet, maar ook de Chinese variant van de Social Credit Score begon goedwillend met dat het kan helpen om betere zakelijke beslissingen te maken. Het WEF gebruikt als reden dat een Kredietscore de financiële inclusiviteit bevorderd (zie: https://www.weforum.org/ ).

Canada
In Canada wordt op dit moment financieel terrorisme door de overheid toegepast op vreedzame demonstrerende truckers. CBDC-rekeningen maken dit soort terrorisme nog gemakkelijker, want de tussenpersoon (de commerciële bank) wordt ertussen uitgehaald. De overheid (lees: centrale bank is een verlengstuk van de overheid) kan direct financiële straffen opleggen met een CBDC. Met één digitale identiteit is het voor de Staat ook makkelijker te achterhalen welke CBDC-rekening ze moeten straffen.
In Nederland is het wachten op het moment waar de grootste financier van de agrarische sector, de Rabobank van Baarsma nota bene, financieel terrorisme gaat toepassen op haar eigen klanten. Die niet zomaar kunnen overstappen. De Rabobank heeft immers recent al excuses gemaakt voor het feit dat ze die boeren hebben geholpen als klant.

Er zijn alternatieven!
Met betrekking tot financiën, kun je zoveel mogelijk gebruik maken van geld dat niet door een overheid/centrale bank wordt uitgegeven. Hierdoor hebben politieke maatregelen geen directe invloed op jouw geld. Met digital currencies (zoals Bitcoin en Monero) kun je je financiën in eigen beheer nemen en het zelf opslaan. Het voordeel is dat je zeer makkelijk transacties kan doen en het zeer goedkoop tot bijna gratis over de hele wereld te versturen is. Dit kan wel eens noodzakelijk voor boeren, nu de grootste financier van de agrarische sector, de Rabobank, politiek begint te drijven en wellicht financieel terrorisme gaat toepassen op de boeren.
Met betrekking tot digitale vrijheid zijn er ook een aantal alternatieven. Je kunt het internet opgaan met anonieme en decentraal geregelde TOR verbindingen. Of zet samen een Mesh netwerk op (een vermaasd netwerk waarin elke node verbonden is met elke andere node binnen dat netwerk). Neem in ieder geval digitale zelfverdediging serieus. Verder kun je gebruik maken van privacy vriendelijke browsers (zoals Brave), zoekmachines (zoals DuckDuckGo) en emailvoorzieningen (zoals ProtonMail).
Verder kun je gewoon zoveel mogelijk met cash blijven doen. Accepteert iemand dat niet, dan ga je gewoon ergens anders heen. Als genoeg mensen dat blijven doen dan blijft cash bestaan. Of ga zaken niet altijd digitaal regelen, als dat mogelijk is.
Daarnaast zijn parallelle samenlevingen en agorisme een effectieve manier om je los te rukken. Hebben die parallelle samenlevingen genoeg massa, dan kun je al je noodzakelijke diensten en producten in die parallelle samenleving verkrijgen.
De LP wil ieder individu de ruimte en vrijheid geven om met oplossingen te komen. En eenieder is vrij om zijn of haar eigen leven in te richten. CO2 budgetten, verplicht gebruik van CBDC, digitale identiteiten en een Social Credit Score passen niet in een libertaire samenleving. En niemand zou verplicht moeten worden tot het verkrijgen van een digitale identiteit. Ook zonder een door de Staat uitgegeven identiteit ben je een soeverein mens.