“Belasting is diefstal”, is een uitspraak die menig mens de wenkbrauwen doet optrekken. Belasting wordt gezien als één van de normaalste zaken van het dagelijks leven. Het idee dat het moreel acceptabel is om belasting op te kunnen leggen, is er zo sterk ingeslopen dat er massaal schande van wordt gesproken wanneer er sprake is van belastingontwijking. Denk maar aan de Panama Papers. Belasting wordt gezien als een ‘voorwaarde’ om te mogen leven in een moderne en ‘vrije’ maatschappij. Toch zijn er gebieden in de wereld waar mensen en bedrijven zich kunnen onttrekken aan belastingheffing. Eén voorbeeld hiervan is Noord-Cyprus.
Een korte geschiedenis
De Republiek Cyprus is voor de meeste mensen een bekend eiland dat in de oostelijke Middellandse Zee ligt. Internationaal gezien is de Republiek gelegen over het hele eiland, maar in de praktijk voert de Republiek Cyprus alleen haar macht uit over het zuidelijke deel – ook wel bekend als het Grieks-Cypriotische deel. Noord-Cyprus (het Turks-Cypriotische deel, Kibris in het Turks) is sinds 1983 onafhankelijk.
De oorzaak van deze splitsing kent een lange geschiedenis tussen de Grieks- en Turks-Cyprioten. Cyprus behoorde in de 15e eeuw tot Venetië, waarna in 1572 het Ottomaanse Rijk dit overnam. Hierdoor trok een deel van de Ottomaanse bevolking naar Cyprus (de oorsprong van de Turks-Cyprioten). Toen het Ottomaanse Rijk verzwakte, onderhandelden zij, uit angst voor Rusland, met Groot-Brittannië over het behoud van Cyprus. Hierdoor kwam Cyprus onder het gezag van Groot-Brittannië te staan, maar bleef in het bezit van het Ottomaanse Rijk. Onder het bewind van de Britten wilden vele Grieks-Cyprioten een unie vormen met Griekenland. Dit leidde tot veel verzet tegen de Britten. De Turks-Cyprioten weigerden het idee van een unificatie met Griekenland. Griekenland, dat in de eerst instantie een voorstander van deze unificatie was, kwam tot de conclusie dat dit niet zou slagen. De reden hiervoor was dat de Britten en de VN daar geen voorstander van waren. In het jaar 1960 werd Cyprus onafhankelijk. De spanningen tussen de Grieks-Cyprioten en de minderheid van Turks-Cyprioten namen toe. Na een militaire coup in 1974, die de toenmalige leider verving met een pro-unie leider, viel Turkije datzelfde jaar Cyprus binnen om de Turks-Cyprioten te beschermen tegen de vervolging en om de annexatie met Griekenland tegen te gaan. Een hereniging van de twee delen van het eiland is nooit van de grond gekomen en sinds 1983 is in samenwerking met de Turkse overheid het noordelijke deel onafhankelijk geworden.
Het belastingparadijs
Over het algemeen genomen, stond Zuid-Cyprus bekend als een ‘belastingparadijs’. Zuid-Cyprus heeft een aantal constructies voor het optimaliseren van belastingen. Allereerst is het tarief van de vennootschapsbelasting 12,5%. Ook is er geen sprake dividendbelasting, geen schenk- en erfbelasting, geen roerende voorheffing en er is ook geen sprake van vermogenswinstbelasting op aandelen. Dit maakte het eiland aantrekkelijk voor MKB’ers om belasting te ontwijken. In 2021 hebben de Republiek Cyprus en Nederland een belastingverdrag ondertekend om te voorkomen dat burgers en bedrijven niet alleen dubbele belastingen betalen, maar ook om te voorkomen dat belasting wordt ontweken. Hiermee is de Republiek Cyprus toch niet zo’n belastingparadijs als het lijkt. Sterker nog, in 2013 confisqueerde Cyprus 10% van het vermogen van bankrekeninghouders – een bail-in – om het bankensysteem te redden. Dit heeft de reputatie van Zuid-Cyprus geen goed gedaan en wellicht zou Noord-Cyprus kunnen profiteren van deze reputatieschade. Het zou zich kunnen ontwikkelen als een degelijk alternatief voor het zuiden.
Doordat Noord-Cyprus alleen door Turkije is erkend, bevindt het zich in een interessante positie. Het valt namelijk in een internationaal ‘grijsgebied’. Hierdoor valt het gebied de facto buiten het internationale recht. Daarbij is Noord-Cyprus, in tegenstelling tot Zuid-Cyprus, geen lid van de Europese Unie. Zij hoeven dus geen verantwoording af te leggen aan internationale instanties. Hiermee blijft de bureaucratische regulering van de Europese Unie buiten de deur. Daarbij heeft Noord-Cyprus geen belastingverdragen met andere landen ondertekend. Het schijnt er vanwege die reden voor autodealers aantrekkelijk te zijn om daar zaken te doen. Dat zie je aan het feit dat Noord-Cyprus inmiddels 1.200 autodealers heeft. Bovendien wordt cryptocurrency niet of nauwelijks gereguleerd, met alle financiële en fiscale mogelijkheden van dien. Voor agoristen zou dit een goede uitkomst bieden om een parallelle samenleving op te zetten. Het zou mooi zijn om te zien dat een land dat internationaal onafhankelijk is van de rest van de wereld, kan uitgroeien tot een vrije samenleving waar de bureaucratische dwang van de internationale instellingen geen zeggenschap heeft.