Wat staat er in artikel 20 van de grondwet?
- De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg der overheid.
- De wet stelt regels omtrent de aanspraken op sociale zekerheid.
- Nederlanders hier te lande, die niet in het bestaan kunnen voorzien, hebben een bij de wet te regelen recht op bijstand van overheidswege.
(Libertaire) toelichting op onderdelen
Lid 1 ‘Bestaanszekerheid’
Bestaanszekerheid is een vaag begrip. Op een Kamervraag naar de betekenis ervan reageerde het Kabinet-Den Uyl destijds met: ‘Wij hebben alleen een zekere notie dat er een grens is waar beneden men niet meer van bestaanszekerheid kan spreken: de armoedegrens, het bestaansminimum.’
Libertair perspectief op Lid 1:
Economieën die (grotendeels) met rust worden gelaten door een overheid (zoals het Libertarisme betoogt) bieden individuen juist de kans op een bestaanszekerheid. Het Libertarisme betoogt juist dat niets of niemand in de weg mag staan van het opbouwen van een bestaan. Ook een overheid niet. En overheidsbemoeienis zorgt juist voor een minder grote kans op bestaanszekerheid. Denk bijvoorbeeld aan het niet mogen openen van een bankrekening vanwege onredelijke witwasregels vanuit de overheid. Autohandelaren en prostituees worden vaak geweerd bij de banken bijvoorbeeld. Zij worden bemoeilijkt in het opbouwen van hun eigen bestaan, door de overheid. Ook mensen die in Nederland zijn zonder werkvergunning worden direct door de overheid belemmerd om in hun eigen bestaanszekerheid te voorzien. Binnen het Libertarisme zou je geen vergunning nodig hebben om te mogen werken.
De Christelijk-Historische Unie (CHU) verwoordde het in 1908 al mooi in hun partijbeginselen:
“De overheid is niet geroepen om aan een ieder een bestaan te verzekeren, maar wel het verkrijgen daarvan zoveel mogelijk te vergemakkelijken”
Het Libertarisme/de LP handelt niet in strijd met lid 1. Integendeel zelfs. Het huidige kabinet handelt in strijd met lid 1 vanwege de genoemde voorbeelden.Lid 2 ‘Sociale zekerheid’
Wat ‘sociale zekerheid’ inhoudt, is nogal subjectief. Het hangt van de politieke kleur van een kabinet af in hoeverre mensen aanspraak kunnen maken op een uitkering.
Libertair perspectief op Lid 2:
Het Libertarisme gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid en heeft veel vertrouwen in het individu, mits die door de overheid met rust wordt gelaten. Het Libertarisme stelt individuen zelf in staat om voor hun eigen sociale zekerheid te zorgen. Als mensen door welke omstandigheden dan ook niet voor zichzelf kunnen zorgen, zijn er genoeg anderen die deze mensen willen helpen. Het Libertarisme/de LP handelt niet in strijd met lid 2.Lid 3 ‘Recht op bijstand’
De formulering geeft in zekere zin een ondergrens aan. Niets doen en niets regelen is voor de overheid geen optie, volgens de auteur op Nederlandsegrondrechten.nl (zie voetnoten). Wel kon de grote versobering van ons sociaal stelsel sinds de jaren tachtig gewoon worden doorgevoerd. Artikel 20 van de grondwet biedt daar geen bescherming tegen.
Libertair perspectief op Lid 3:
Lid 2 en 3 zijn een verdere uitwerking van lid 1. Een verwijzing naar dat het Libertarisme juist mensen zelf in staat stelt om een bestaanszekerheid op te bouwen, zou voldoende kunnen zijn om aan lid 3 te voldoen. Een bijstand van overheidswege is helemaal niet nodig in een libertaire samenleving. Men wordt in staat gesteld om voor zichzelf én voor anderen te zorgen, zonder dat de overheid daar als tussenpersoon tussen zit.
Als lid 3 letterlijk wordt geïnterpreteerd zou je eigenlijk altijd een uitkering moeten geven als iemand onder een bepaalde grens komt. Echter is dat aan de wetgever dit recht nader te regelen. Hoe dit geregeld wordt is vrij. Er kan verwezen worden naar het feit dat het Libertarisme niets of niemand in de weg wilt staan om voor een ander te zorgen. Als je in het huidige politieke systeem je naasten/uitkeringsgerechtigden helpt door boodschappen voor diegene te doen en te betalen, wordt de uitkeringsgerechtigde keihard gekort. Ook aan mantelzorg voor naasten bijvoorbeeld zitten allerlei complexe regels en wetten verbonden.
In een libertaire samenleving is helemaal geen bijstand van overheidswege nodig. Het Libertarisme/de LP handelt niet in strijd met lid 3
Libertair perspectief op Wilders’ reactie op de Miljoenennota
De meme boven dit artikel is vooral van toepassing op Wilders. De PVV staat ideologisch ongeveer het verst van de LP af. De PVV lijkt niet voor economische vrijheid en niet voor persoonlijke vrijheid te staan. Bij de LP wordt gestreefd naar 100% economische vrijheid en 100% individuele vrijheid.
De PVV is voor allerlei herverdelingsmaatregelen en schroomt er niet voor om cadeautjes (lees: geld van iemand anders) uit te delen aan de achterban. Dit wil de PVV doen door allerlei koopkrachtmaatregelen, die door iemand anders betaald moeten worden. De PVV pleit regelmatig voor meer overheidssteun ten gunste van ‘de gewone man en vrouw in de straat’. Om over het beperken van de rechten van werkenden uit een ander EU-land (laat staan een land buiten de EU) nog maar te zwijgen. Die buitenlandse medewerkers worden, als het aan Wilders ligt, belemmerd om een bestaan op te bouwen en kunnen niet in hun bestaanszekerheid voorzien.
Dat de PVV graag veel overheidsingrijpen in de economie wilt bewijst onderstaande zinsnede uit het verkiezingsprogramma van de PVV:
‘Daarom verlagen wij de huren, verlagen wij de energierekening…’
Wie of wat dat gaat bekostigen wordt verder niet toegelicht.
Voetnoten
https://www.nederlandsegrondrechten.nl/grondrechten/201-artikel-20
https://www.denederlandsegrondwet.nl/id/vgrnbsso4uwn/artikel_20_bestaanszekerheid_welvaart?pc=1