Centrale Bank Nederland Frederiksplein Amsterdam

|

Joep v L

Monetair neokolonialisme: Een libertair perspectief op centrale banken

,

De Italiaanse premier Giorgia Meloni haalde het aan, de desastreuze gevolgen van de Franse monetaire macht in Afrika. Een overblijfsel van het kolonialisme. De aanleiding was in eerste instantie de migratiestroom oplossen. Zij betoogt dat de grote migratiestroom het gevolg is van Frans monetair beleid. In dit artikel een libertair perspectief op het monetaire neokolonialisme en op centrale banken. Centrale banken komen rechtstreeks uit het Communistisch Manifest

Karl Marx en Friedrich Engels schreven in 1848 het Communistisch Manifest. Eén van de 10 pijlers van het communisme is:

‘Centralisatie van het krediet in handen van de staat door een nationale bank met staatskapitaal en uitsluitend monopolie.’

In onze huidige maatschappij zijn centrale banken nog steeds zeer nadrukkelijk aanwezig. Voor overheden is het te aanlokkelijk om aan de geldkraan te kunnen draaien, communistische overheid of niet. De centrale banken vandaag de dag voldoen volledig aan de omschrijving in de communistische pijler. Op papier zijn de huidig centrale banken onafhankelijk, maar in de praktijk niet. Het monetaire beleid is stevig onderhevig aan politieke invloeden.

Centrale banken drukken geld bij, stimuleren overheden met krediet en hebben als doel ‘’slechts’’ 2% inflatie per jaar. Deze hevige centralisatie van geld en krediet past vanzelfsprekend niet binnen het libertarisme. Om maar niet te spreken van de wens van centrale banken om programmeerbaar en voorwaardelijk geld, de Central Bank Digital Currency (CBDC), in te voeren en het gebruik daarvan met geweld af te dwingen (lees: wettig betaalmiddel wordt afgedwongen). Allocatie van kapitaal is een zeer delicaat spel van vraag en aanbod, net als normaal economisch verkeer. Opkoopprogramma’s van centrale banken werken zeer marktverstorend en zorgen ervoor dat kapitaal inefficiënte zaken in stand houdt. Een vrije geldmarkt zou kapitaal veel beter op de juiste plek krijgen. Binnen het libertarisme zullen ook de betaalmiddelen vrij zijn en kan alles een wettig betaalmiddel zijn. Van euro’s tot bitcoin en van goud tot paarden.

Frans neokolonialisme

Op 12 januari 1994 werd in één klap al het spaargeld van Afrikaanse landen die aangesloten zijn bij de Franse centrale bank (CFA) gehalveerd. Dit werd besloten door een buitenlandse mogendheid: Frankrijk. Het ging hier om de devaluatie van het geld. Tot op de dag van vandaag blijft dit mogelijk en wordt de munt (CFA) regelmatig gedevalueerd.

Iedere keer dat Frankrijk de CFA-franc devalueerde, stijgt de koopkracht van de Franse bevolking en daalt de koopkracht van de aangesloten Afrikaanse landen. Hierdoor wordt het voor die duurder    om te importeren maar goedkoper voor Frankrijk  uit die Afrikaanse landen te importeren. Vooral de waardevolle grondstoffen. Een zeer pervers systeem.
In een artikel van Bitcoin Magazine wordt een treffend voorbeeld gegeven van de perversiteit van de Franse centrale bank. De CFA-landen hebben geen enkele beoordelingsvrijheid met betrekking tot hun in het buitenland opgeslagen reserves. Sterker nog, ze weten niet hoe dit geld wordt besteed. Ondertussen weet Parijs precies hoe het geld van elk CFA-land wordt besteed, aangezien het voor elk land “operationele rekeningen” beheert.

Als voorbeeld van hoe dit werkt: wanneer een Ivoriaans koffiebedrijf voor $1 miljoen dollar aan goederen verkoopt aan een Chinese koper, wordt de yuan van de koper op een Franse valutamarkt omgewisseld in euro’s. Vervolgens neemt de Franse schatkist de euro’s over en schrijft het bedrag in CFA-franc bij op de Ivoriaanse rekening, die vervolgens de rekening van de koffieverkoper in het binnenland crediteert. Alles loopt via Parijs. Frankrijk vervaardigt nog steeds alle bankbiljetten en munten die in de CFA-regio worden gebruikt – waarbij 45 miljoen euro per jaar wordt gevraagd voor de dienst – en bezit het nog steeds 90% van de CFA-goudreserves, ongeveer 36,5 ton. De soevereine Afrikaanse landen en volkeren hebben hier geen enkele zeggenschap over.
Deze uitholling van Afrikaanse valuta zal niet mogelijk zijn binnen het libertarisme aangezien centrale banken geen rol hebben binnen het libertarisme. Als Afrikaanse individuen daadwerkelijk vrij worden gelaten in welke valutasoort zij gebruiken, dan zal de CFA waarschijnlijk niet of nauwelijks meer gebruikt worden.

CFA vervangen door ECO in 2027

Er wordt op dit moment toegewerkt naar het vervangen van de CFA-munt naar de ECO. Dit is slechts een kleine verbetering. Dit geldt overigens alleen maar voor de West-Afrikaanse landen. Voor de Centraal-Afrikaanse landen blijft het systeem intact (zie de afbeelding hierboven voor de indeling). De landen die de ECO invoeren hoeven de 50 procent van hun reserves niet langer bij de Banque de France
Sinds april 2022 is bitcoin een wettig betaalmiddel in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Het is het één na armste land ter wereld volgens de ‘officiële’ maatstaven. Als één land de desastreuze gevolgen van het Franse monetaire neokolonialisme kent, dan is het de Centraal-Afrikaanse Republiek wel. Dé reden voor de Centraal-Afrikaanse Republiek om bitcoin een wettig betaalmiddel te maken is om betalingen via Parijs te omzeilen, zoals een adviseur van de president van de Centraal-Afrikaanse Republiek op de laatste Bitcoin-conferentie in Amsterdam verwoordde. Zoals in het eerdergenoemde voorbeeld moeten alle betalingen en investeringen via Parijs lopen. Met bitcoin kan er direct geïnvesteerd worden in het land zonder tussenkomst van Frankrijk. De keuze om bitcoin wettig betaalmiddel te maken is gedaan om buitenlandse investeringen voor de mijnbouw, industrie en energiesector te lokken en makkelijker te maken.

Bitcoin wettig betaalmiddel in de Centraal-Afrikaanse Republiek

Al deze buitenlandse afhankelijkheid is inherent aan het hebben van een monetaire unie. In Europa zitten we ook in een monetaire unie waar eigenlijk ook soevereine landen weinig meer te zeggen hebben over hun eigen munt en eigen monetair beleid. Belangrijke monetaire beslissingen worden bij de Europese Centrale Bank (ECB) genomen. Ze zullen dit geld kunnen investeren waar ze dat nodig achten. Frankrijk zal ook de institutionele banden verbreken door zich terug te trekken. De ECO behoudt echter zijn vaste wisselkoers met de euro. En Frankrijk behoudt zijn rol als back-up voor de ECO-landen. Frankrijk zal een garantie geven, in de vorm van een kredietlijn, als de ECO-landen te maken krijgt met een valutacrisis, en euro’s nodig heeft. De Franse president is overigens nauw betrokken bij de totstandkoming van de ECO.

Voetnoten:
https://bitcoinmagazine.com/culture/bitcoin-a-currency-of-decolonization